Trẻ bị còi xương, mẹ cần phải làm gì?

Tình trạng trẻ bị còi xương thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi, nguyên nhân chủ yếu do cơ thể trẻ bị thiếu hụt vitamin D gây ảnh hưởng đến quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi và phospho (phốt pho). Để phòng ngừa và khắc phục tình trạng còi xương ở trẻ, các mẹ hãy tham khảo những kiến thức hữu ích được chia sẻ trong bài viết dưới đây.

Còi xương là tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ

Nguyên nhân trẻ còi xương do đâu?

Thiếu ánh sáng mặt trời, do kiêng khem quá mức, chế độ ăn nghèo canxi – phospho chính là 3 nguyên nhân dẫn đến trẻ bị còi xương. Những trẻ không được bú sữa mẹ sẽ có nguy cơ bị còi xương cao hơn so với những trẻ được bú mẹ đầy đủ trong những năm tháng đầu đời.

Những dấu hiệu cảnh báo trẻ bị còi xương

• Trẻ thường xuyên quấy khóc, ngủ không ngon giấc, hay bị giật mình, đổ mồ hôi trộm nhiều khi ngủ.
• Bé mọc ít tóc, tóc mỏng, đặc biệt là xuất hiện tình trạng rụng tóc hình vành khăn ở vùng sau sau gáy.

Rụng tóc vành khăn là một trong những dấu hiệu cho thấy bé đang bị thiếu Vitamin D

• Các biểu hiện ở phần xương: thóp rộng, bờ thóp mềm, thóp đóng muộn, hình dáng đầu bị thay đổi (có các bướu đỉnh, trán dô, đầu bẹp cá trê).
• Ở giai đoạn còi xương nặng, trẻ có thể gặp phải các di chứng: dô ức gà, chuỗi hạt sườn, vòng cổ chân, vòng cổ tay, chân có dáng vòng kiềng (chữ X, chữ O), xuất hiện những mảng hói lớn trên da đầu.
• Trẻ mọc răng chậm, trương lực cơ nhão.
• Trẻ chậm phát triển vận động: chậm biết lẫy, bò, đứng, đi,…
• Trong trường hợp bị còi xương cấp tính, trẻ có thể bị co giật do hạ canxi máu.

Còi xương ở trẻ nếu không được điều trị kịp thời sẽ để lại những di chứng ở hệ xương: biến dạng lồng ngực, gù lưng, vẹo cột sống, chân tay cong, chân bị vòng kiềng,… Các biến dạng của xương sẽ làm giảm sự phát triển chiều cao của trẻ, hạn chế chức năng hô hấp, ảnh hưởng đến dáng đi của trẻ, đặc biệt là gây ảnh hưởng xấu đến sinh sản sau này đối với bé gái do sự thay đổi khung xương chậu.

Chân trẻ bị vòng kiềng

Những trẻ nào có nguy cơ cao bị còi xương?

• Trẻ sinh non, đẻ sinh đôi.
• Trẻ quá bụ bẫm.
• Trẻ được nuôi bằng sữa bò.
• Trẻ sinh vào mùa đông.

Phân biệt suy dinh dưỡng và bệnh còi xương ở trẻ nhỏ

• Trẻ bị suy dinh dưỡng: Trẻ có số đo về cân nặng và chiều cao đều thấp hơn trẻ bình thường, trẻ cũng có thể bị còi xương đi kèm hoặc không.
• Trẻ bị còi xương: Bệnh có thể gặp ở cả những đứa trẻ trông bề ngoài rất bụ bẫm do nhu cầu về canxi và phospho cao hơn trẻ bình thường.

Biện pháp khắc phục tình trạng trẻ bị còi xương

• Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ không chỉ chứa một hàm lượng vitamin D nhất định mà còn chứa các chất chuyển hóa của vitamin D. Sau giai đoạn cai sữa, nên tiếp tục cho cho trẻ uống sữa công thức, tối thiểu 300-400ml/ngày.
• Cho trẻ tắm nắng hàng ngày: Mẹ nên cho trẻ tắm nắng vào trước 9 giờ sáng, mỗi ngày 10-15 phút. Mẹ nên đội mũ cho trẻ và để lộ chân, tay, bụng, lưng ra ngoài. Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên dồi dào nhất, giúp cơ thể trẻ hấp thu canxi và phốt pho từ các nguồn thực phẩm tiêu thụ hàng ngày. Khi cho trẻ tắm nắng, tiền tố vitamin D ở dưới da sẽ được chuyển thành vitamin D. Cho trẻ tắm nắng không những giúp phát triển xương, tăng trưởng chiều cao mà còn giúp ngăn ngừa bệnh vàng da ở trẻ.

Cho trẻ tắm nắng mỗi ngày là việc cần thiết để khắc phục còi xương ở trẻ

• Cho trẻ uống bổ sung vitamin D 4000 UI/ngày trong 1-2 tháng. Trong trường hợp trẻ bị viêm phổi, tiêu chảy, mẹ nên tăng liều cho bé, khoảng 5000 – 10000 UI/ngày bổ sung trong vòng 1 tháng.
• Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cần cho trẻ ăn các loại thực phẩm chứa nhiều canxi như tôm, cua, ốc, cá, lòng đỏ trứng, sữa, vừng đen, rau đay, rau ngót, rau muống,… Cần xóa bỏ quan niệm cho trẻ ăn nhiều nước hầm xương sẽ chống được còi xương.

Cần cho trẻ ăn các loại thực phẩm chứa nhiều canxi

• Mẹ nhớ bổ sung đủ lượng dầu hoặc mỡ vào các bữa ăn dặm của trẻ để bảo đảm đủ chất béo làm dung môi, vì vitamin D là loại tan trong dầu, giúp cơ thể hấp thu vitamin D nhanh và hiệu quả hơn.
• Cho trẻ uống bổ sung các chế phẩm có canxi như Canxi B1-B2-B6: Uống 1-2 ống mỗi ngày, với trẻ lớn có thể cho cho trẻ ăn cốm canxi 1-2 thìa cà phê/ngày.

Để phòng chống còi xương cho trẻ, mẹ phải làm gì?

• Trong thời gian mang bầu, mẹ cần làm việc – nghỉ ngơi hợp lý để tránh sinh non, có thể uống bổ sung vitamin D khi thai được 7 tháng mỗi tuần 200.000UI, bổ sung trong 3 tuần.
• Sau sinh, cả mẹ và bé không nên ở trong phòng kín và tối, phòng ở phải thoáng mát và đủ ánh sáng.
• Sau khi bé được 2 tuần tuổi, nên cho trẻ tắm nắng 15-20 phút mỗi ngày vào trước 9 giờ sáng.
• Cho trẻ uống bổ sung vitamin D 400UI/ ngày trong suốt năm đầu tiên, đặc biệt là vào mùa đông.
• Cho trẻ ăn bổ sung các thực phẩm giàu canxi như sữa, tôm, cua, cá, trứng,…

Xem thêm:

>>> Mẹ xuất "chiêu lạ" giúp con dứt biếng ăn, tăng hơn 1kg sau tận 2 năm đứng cân một chỗ

>>> Loạt bí quyết trị con biếng ăn, đi ngoài từ các mẹ bỉm sữa thông thái

>>> "Quay cuồng" vì bé biếng ăn, mẹ phải làm sao?

>>> Trẻ khóc đêm, nguyên nhân do đâu?